İKTİDAR BU RAPORA NE DİYECEK?
CHP İstanbul Milletvekili Süleyman Çelebi Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’nın iflasını bir soru önergesiyle Meclise taşıdı.
SGK’NIN BİR YILLIK ZARARI BÜTÇENİN BİR YILLIK GELİRİNİN BEŞTE BİRİ
İşte o soru önergesi
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Sayıştay’ın kamu kurumlarına yönelik 2013 yılı mali hesapları incelemesinde, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’nın denetimsizlikleri, kanunlara göre izlenmeyen uygulamalar, SGK’nın yaptığı hatalı işlemler, yanlış reçeteler, tahsil etmediği cezalar ve kayıt altına almadığı sigorta primleri nedeniyle 2013 yılında 82 milyar liralık kayıp oluştuğu ortaya çıktı. Ortaya çıkan kayıp rakam, 404 milyar lira olan 2013 yılı Türkiye bütçe gelirinin beşte biri kadar.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI (GSS) ÇÖKTÜ
Sayıştay’ın raporunda, Genel Sağlık Sigortası (GSS) borç tahakkuku tescili yapılanların neredeyse tamamının SGK’ya borçlu olduğu ve borçların tahsil edilemediğine dikkat çekildi. Raporun ortaya koyduğu gerçek ise GSS uygulamasının çöktüğüdür.
MADDİ KAYBIN YANISIRA ESNEK VE GÜVENCESİZ ÇALIŞMA YAYGINLAŞTI
Sigorta sandıklarının SGK’ya devredilmesi ile mali olarak sürdürülebilir tek bir emeklilik ve sağlık sigortası sisteminin kurulması öngörülüyordu. Ama raporda da belirtildiği gibi bu devirler ya hatalı devredildi ya da hiç devredilmedi. Yine raporda 1.2 milyon vatandaşın GSS primi kayıtlara sadece 60/g’li olarak geçtiği için 1.54 milyar TL’lik gelir fazlası gösterildi. Ancak ortada olmayan bu paraya ne olduğu mali kayıtlarda bulunamadı. Bu durum bile tek başına acilen araştırılması gereken bir konudur.
Aynı zamanda ortaya çıkan bu korkunç manzaranın nedenlerinin araştırılması gerekir. Bu nedenlerden en önemlileri kayıt dışı çalışmanın yaygınlaşması, çalışma hayatında ki denetimsizlik, esnek ve güvencesiz çalışma biçimlerinin yaygınlaşmasıdır.
Görünen o ki GSS konusunda işverenlere yapılan ayrım dolaylı olarak çalışanları da vuruyor. Raporda, 26 bin 728 işverene 63.5 milyon lira para cezası kesilmesi gerekirken bu müeyyidelerin uygulanmadığına dikkat çekildi. Sayıştay raporunda, işe giriş bildirgelerini vermeyen işverenlere 104.3 milyon liralık para cezasının uygulanmadığı da ortaya çıktı. Ayrıca işten çıkış bildirgesini vermedikleri halde 16.8 milyon liralık cezanın yükümlülere uygulanmadığı anlaşıldı. Bazı işverenler, usulsüz olarak sigorta prim teşvikinden yararlandı. Toplam 23 milyon 516 bin 587.27 TL yersiz prim indirimi uygulandı.
SAYIŞTAY DENETÇİLERİNİN RAPORU VE GERÇEKLER
Sayıştay denetçilerinnin raporuna göre, GSS Fonu ile Sosyal Sigortalar Fonu mali kayıtları kanunlara uygun şekilde ayrı ayrı izlenseydi, bütçede 12.8 milyar lira tasarruf yapılarak gelir elde edilecekti. Raporda, “Eğer bu fazlalık oluşsaydı, sağlık dışındaki giderler için kullanılmayıp ayrıca değerlendirilmesi gerekecekti. Ancak bu fon için ayrı bir izleme yapılmadığından, muhtemelen bu tutar da sigorta fonundaki açığı kapatmak amacıyla bu fona aktarılacaktı” denildi.
HER TARAF KARA DELİK
Rapora göre, Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık hizmeti sunucularınca tahsil edilen katılım paylarının kuruma eksik aktarılması sonucunda 6.4 milyon liralık kayıp oluştu. Bununla birlikte 5 milyon 140 bin 9 muayeneden alınması gereken 25.7 milyon liralık katılım payı da tahsil edilemedi. Hastanelerce tahakkuk ettirilen tutar ile olması gereken tutar arasında 9 milyon 289 bin 852.84 TL fark belirlendi.
Bazı vakıf üniversitesi hastanelerinin tesis türleri kamu üniversitesi olarak kaydedildi. Hata nedeniyle tesisler 368 bin 519.04 TL tutarında işletme gideri, Hazine kesintisi, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu kesintilerini yersiz olarak SGK’ye fatura etti.
Rapora göre 2013 yılı boyunca 990 bin 825 reçete yazıldı. Bunlardan 42 bin 795 tanesi elektronik ortamda yer alıyordu. Ancak elektronik ortamdaki reçetelerin silinmesi nedeniyle 4.9 milyon liralık kayıp yaşandı. Raporun son bölümünde ise ilaç alımlarından Katma Değer Vergisi (KDV) hesaplamalarının yasalara aykırı şekilde gerçekleştirildiğine dikkat çekildi. Sadece bu işlem sonucunda 86 milyon liralık kanun dışı KDV hesaplamasına gidildiği belirlendi.
MECLİS ARAŞTIRMASI AÇILMALIDIR
Sayıştay’ın GSS hakkında yayınladığı raporun sonuçları oldukça vahimdir. Bu sonuçların incelenip, araştırılması sürdürülebilir ve adaletli bir sistemin işlerlik kazanması, sosyal devlet uygulamalarının tesis edilmesi, ortaya çıkan kayıpların ve hataların bir daha yapılmaması, bütçeye verilen zararın nedenlerinin araştırılması, hak kayıplarının önlenmesi, vergide adaletin sağlanması ve parasız sağlık hizmeti amacıyla Anayasa’nın 98, TBMM’nin 104 ve 105. maddeleri gereğince meclis araştırması açılmasını saygılarımla arz ederim.
Süleyman Çelebi
İstanbul Milletvekili

EMEKLİLERİN KIRMIZI KARTI