BASININ SORUNLARI İÇİN MECLİS ARAŞTIRMA ÖNERGESİ VERDİ
CHP Eskişehir Milletvekili Çakırözer, Dünya Basın Özgürlüğü gününde, Türkiye’nin dünya basın özgürlüğü listesinde Uganda, Tanzanya ve Kenya gibi ülkelerden daha da geride yer aldığına dikkati çekti. Çakırözer, Türkiye’de yerli ve yabancı gazetecilerin karşı karşıya bırakıldığı sorunların Meclis tarafından araştırılmasını istedi.
ÖNERGE MECLİSTE
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer medya üzerinde baskı ve yasakların artarak sürdüğünü, Türkiye’de basın özgürlüğünden söz etmenin mümkün olmadığını söyledi. Çakırözer, ülkemizin basın özgürlüğü listesinde Uganda, Tanzanya gibi ülkelerin dahi gerisinde olduğunu vurguladı ve basının karşı karşıya bırakıldığı sorunlarının Meclis tarafından araştırılmasını istedi.
Önergesini Meclis Başkanlığı’na sunan Çakırözer, gazetecilere gerek fiili ve fiziki saldırıların, gerekse antidemokratik yasaların ve medya sahiplik yapısının halkın anayasal haber alma hakkını engellediğini belirtti. “Yönetimine kayyum atanan medya kurumları ve bu kurumlarda görev yaparken en temel haklarından yoksun bırakılarak işten çıkarılan gazeteciler, uydu yayınları engellenen televizyon kanalları medyanın karşı karşıya bırakıldığı en önemli sorunlar arasındadır” diyen Çakırözer, basın özgürlüğünün yalnızca gazeteciler için değil demokratik toplum için olmazsa olmaz ilkelerin başında geldiğine dikkat çekti.
TANZANYA’DAN DA GERİDE
Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF), 2016 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde Türkiye’nin 180 ülkelik basın özgürlüğü listesinde Türkiye 151’inci sıraya düştüğünü belirten Çakırözer, Türkiye’nin bu konumuyla Tanzanya, Uganda, Kenya gibi ülkelerden daha geride yer aldığını kaydetti. Basın özgürlüğünün olmadığı yerlerde, demokrasi ve özgürlükten söz edilemeyeceğini vurgulayan Çakırözer, habere ve habercilere yönelik baskıların sadece ulusal değil, Türkiye’de görev yapan ve ülkelerindeki kuruluşlara gelişmeleri aktarmakla görevli yabancı gazeteciler üzerinde de sürdüğünü hatırlattı. Çakırözer, önergesinin gerekçesinde şu ifadelere yer verdi:
“Sınır dışı edilen, gözaltına alınan ya da Türkiye’ye sokulmayan gazetecilere çeşitli yaptırımlar uygulanmaktadır. Örneğin aralarında Guardian, Al Jazeera, Foreign Affairs gibi uluslararası yayınlara haber geçen serbest gazeteci David Lepeska Türkiye’ye alınmamış, Lepeska Havaalanında 20 saat bekletilmesinin ardından ABD’ye gönderilmiştir. Keza dünyaca ünlü Der Spiegel’in İstanbul muhabiri Hasnain Kazım’ın Türkiye’deki yabancı gazeteci akreditasyonu uzatılmamış, Türkiye kökenli Hollandalı köşe yazarı Ebru Umar, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği gerekçesiyle Kuşadası’nda gözaltına alınmış, çifte vatandaş olduğu için ülkeden çıkış yasağı ve adli kontrol şartı getirilmiştir. Erişimi de engellenen Rus haber ajansı Sputnik’in Türkiye genel müdürü Tural Kerimov’un ülkeye girişine izin verilmemiş, Kerimov’u, Türkiye ile Almanya arasındaki diplomatik kriz de yaratan Alman kamu televizyonu ARD’nin Ortadoğu temsilcisi Volker Schwenck izlemiştir.”
İŞTE O ARAŞTIRMA ÖNERGESİ:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Türkiye’de medyanın sansür ve yasaklı durumundan özgür hale gelmesi, gazetecilik mesleğine dayatılan fiili ve fiziki tüm baskıların ortadan kaldırılması ve etkili çözüm önerilerinin geliştirilmesi amacıyla Anayasa’nın 98’inci, İçtüzüğün 104’üncü ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılması için gereğini arz ederiz.
Utku ÇAKIRÖZER
​​​​​​​​​Eskişehir Milletvekili
GEREKÇE
Türkiye’de yazılı, görsel ve internet medyaya yönelik baskı ve yasaklar son yıllarda artarak sürmektedir. Fiili ve fiziki saldırıların yanı sıra antidemokratik yasalar ve medya sahiplik yapısının gazetecileri mahkum ettiği iş güvencesinden yoksun çalışma koşulları, halkın anayasal haber alma hakkının kullanılmasını engellemektedir.

Çağdaş Gazeteciler Derneği’nin (ÇGD) raporuna göre 2016 yılının ilk üç ayında bir gazeteci, polis tarafından ateşli silahla vurularak yaralanmış, 4 gazeteci polis tarafından fiziksel saldırıya uğramış, süren davalar kapsamında 4 gazeteciye hapis cezası verilmiştir. 6’sı “Cumhurbaşkanına hakaret” olmak üzere gazeteci, köşe yazarı ve kurumsal olarak basın organları hakkında 12 soruşturma açılmış, 3’ü yabancı 20 gazeteci gözaltına alınmış, 4 gazeteci tutuklanmış, 723 basın emekçisi işlerinden çıkarılmıştır.

Nisan ayı içinde son olarak Fransız mizah dergisi Charlie Hebdo’nun 12 çizerinin katledilmesinin ardından çıkan özel sayısının kapağını dayanışma için köşelerinde yer verdikleri için yargılanan Cumhuriyet Gazetesi yazarları Hikmet Çetinkaya ve Ceyda Karan’a 2 yıl hapis cezası verilmiştir.

Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), 2016 yılına dair Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde Türkiye, 180 ülke arasında 149’uncu sıradayken üç sıra daha gerileyerek 151’inci sıraya düşmüştür. Endekste, Türkiye basın özgürlüğü konusunda Uganda, Tanzanya, Kenya gibi ülkelerden daha geride; Rusya, İran, Irak, Cezayir, Nijerya, Etiyopya gibi ülkelerle ise aynı durumda yer almıştır.

Artık gazeteciler kamusal görevlerini, halkın anayasal haklarından olan haber alma özgürlüğünü yerine getiremez, haber yazarken otosansür işleten konuma getirilmiştir. Yönetimine kayyum atanan medya kurumları, bu kurumlarda görev yaparken en temel haklarından yoksun bırakılarak işten çıkarılan gazeteciler, uydu yayınları engellenen televizyon kanalları, medyanın karşı karşıya bırakıldığı önemli sorunlar arasındadır.

EMEKLİLERİN KIRMIZI KARTI

Sadece ulusal medya değil, ülkemizdeki gelişmeleri ülkelerindeki kuruluşlarına aktarmakla görevli yabancı gazeteciler de sorun ve yasaklarla karşı karşıya bırakılmaktadır. Sınır dışı edilen, gözaltına alınan ya da Türkiye’ye sokulmayan gazetecilere çeşitli yaptırımlar uygulanmaktadır.

Örneğin aralarında Guardian, Al Jazeera, Foreign Affairs gibi uluslararası yayınlara haber geçen serbest gazeteci David Lepeska Türkiye’ye alınmamış, Lepeska Havaalanında 20 saat bekletilmesinin ardından ABD’ye gönderilmiştir. Keza dünyaca ünlü Der Spiegel’in İstanbul muhabiri Hasnain Kazım’ın Türkiye’deki yabancı gazeteci akreditasyonu uzatılmamış, Türkiye kökenli Hollandalı köşe yazarı Ebru Umar, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği gerekçesiyle Kuşadası’nda gözaltına alınmış, çifte vatandaş olduğu için ülkeden çıkış yasağı ve adli kontrol şartı getirilmiştir. Erişimi de engellenen Rus haber ajansı Sputnik’in Türkiye genel müdürü Tural Kerimov’un ülkeye girişine izin verilmemiş, Kerimov’u, Türkiye ile Almanya arasındaki diplomatik kriz de yaratan Alman kamu televizyonu ARD’nin Ortadoğu temsilcisi Volker Schwenck izlemiştir.

Gazeteciliğe dayatılan sansürün ortadan kaldırılması ve sorunlara etkili çözüm önerilerinin getirilmesi amacıyla Anayasa’nın 98’inci, İçtüzüğün 104’üncü ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılması için gereğini saygılarımızla arz ve teklif ederiz.